‘बौद्धिक संपदा’ ठरते व्यवसायात महत्त्वाची : डॉ. धुमाणे

रायसोनी बिजनेस मॅनेजमेट महाविद्यालयात "पेटंट व बौद्धिक संपदा अधिकार" या विषयावर ऑनलाईन कार्यशाळा ; ७०० संशोधक, स्कॉलर विध्यार्थी व उद्योजकानी नोंदविला उत्स्फूर्त सहभाग

जळगाव, ता. ३० : 'सध्याच्या स्पर्धात्मक बाजारपेठेत नवनिर्मिती व संशोधनाचा स्पर्धात्मक लाभ घेण्यासाठी व्यावसायिक वाटचालीत 'बौद्धिक संपदा महत्त्वाची भूमिका बजावते,' असे प्रतिपादन भारत सरकारचे माजी पेटंट अटॉर्नी जनरल डॉ. डब्लू. एम. धूमाने यांनी केले. भारत सरकारच्या वित्त मंत्रालयाअंतर्गत बौद्धिक संपदा कक्ष तसेच महाराष्ट्र नॅशनल विधी विद्यापीठ मुंबई आणि जी. एच. रायसोनी बिजनेस मॅनेजमेट महाविद्यालयाच्या आय.क्यू.ए.सी.व आय.आय.पी.यांच्या संयुक्त विध्यमाने आयोजित राष्ट्रीय बौद्धिक संपदा अधिकार या विषयावर आयोजित कार्यशाळेत ते बोलत होते. यावेळी त्यांनी पेटंट, ट्रेडमार्क, कॉपीराइट, ट्रेडमार्क, ट्रेड सिक्रेट या विषयावर सखोल माहिती देऊन सहभागी विध्यार्थ्यांना टीप्सही दिल्या. तसेच कार्यशाळेचे प्रास्ताविक करतांना रायसोनी इस्टीट्यूटच्या संचालिका प्रा. डॉ. प्रिती अग्रवाल यांनी नमूद केले की, 'मानवाद्वारे साकारण्यात येणारे कोणत्याही स्वरूपाचे रचनात्मक कार्य म्हणजे बौद्धिक संपदा आहे. ही आपल्याला दैनंदिन जीवनात विविध स्वरूपात उपयोगास येत असते तसेच ती आधुनिकी काळाची गरज आहे. पेटंट, ट्रेडमार्क, कॉपीराइट, ट्रेडमार्क, ट्रेड सिक्रेट याद्वारे आपण नवनिर्मिती व संशोधनास सुरक्षित करू शकतो. उद्योजक व व्यावसायिकांनी संशोधित तंत्रज्ञान, डिझाईन व उत्पादनाचे पेटंट केल्यास त्यास कायदेशीर पाठबळ मिळून भविष्यातील आर्थिक व मानसिक त्रास टाळता येऊ शकतो असे त्यांनी यावेळी सांगितले. यानंतर महाराष्ट्र नॅशनल विधी विद्यापीठ मुंबईचे डॉ. साजिद शेफ यांनी बौद्धिक संपदेचे सरंक्षण ही अतिशय महत्त्वाची बाब असून, कॉपीराइटचा लाभ व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर ६० वर्षांपर्यंत व्यक्तीच्या कुटुंबियांना रॉयल्टी मिळण्याची तरतूद भारतीय कायद्यात असल्याचे सांगितले. तसेच संस्थांच्या लोगोचा मालकी हक्क अबाधित राहण्यासाठी दर १० वर्षांनी नूतनीकरण करावे लागते. या कार्यशाळेत 'बौद्धिक संपदा अधिकारांचे उद्योग व्यवसायातील फायदे' या विषयावरही त्यांनी मार्गदर्शन केले. सदर कार्यशाळेसाठी आय.क्यू.ए.सी. विभागाचे प्रमुख प्रा. राजकुमार कांकरिया, आयआयसी विभागप्रमुख प्रा. सौरभ गुप्ता, संगणक विभागप्रमुख प्रा. सोनल पाटील, व महाराष्ट्र नॅशनल विधी विद्यापीठ मुंबईच्या प्रा. गुंजन देशपांडे यांनी सहकार्य केले तर सूत्रसंचालन डॉ. ज्योती जाखेटे यांनी केले.